Inkomsten
Algemene uitkering gemeentefonds
De belangrijkste inkomstenbron voor de gemeente is de algemene uitkering uit het gemeentefonds. Op het moment van het uitbrengen van deze kaderbrief is de Meicirculaire 2025 nog niet gepubliceerd. Wel is inmiddels de Voorjaarsnota 2025 van het Rijk verschenen. De prognose op basis van de Voorjaarsnota is in deze kaderbrief meegenomen. Half juni volgt informatie over de mate waarin de Meicirculaire 2025 nog aanvullende financiële effecten bevat die tot nu toe niet zijn verwerkt, in hoeverre deze overeenkomen met de in de kaderbrief opgenomen schattingen, en wat dit betekent voor het meerjarensaldo (inclusief kaderbrief).
De afgelopen maanden hebben de VNG en gemeenten intensieve gesprekken gevoerd om invulling te geven aan de gezamenlijke verantwoordelijkheid. Hierbij stonden jeugdzorg en de financiële situatie van gemeenten centraal. Het kabinet zet in op kwalitatief goede en beheersbare jeugdzorg, gecombineerd met een gezonde financiële positie voor gemeenten. Dit heeft geresulteerd in een hogere algemene uitkering op landelijk niveau voor jeugdzorg, in de jaren 2025 tot en met 2027, van in totaal 2,6 miljard. Voor demping ten behoeve van de ravijnjaren is er landelijk €400 miljoen beschikbaar binnen het gemeentefonds. Daarnaast worden de maatregelen uit de Hervormingsagenda Jeugd inhoudelijk en qua beheersbaarheid versterkt en vanaf 2028 worden aanvullende maatregelen uitgewerkt. Over deze afspraken wordt nog met gemeenten gesproken, waarbij wordt verwacht dat gemeenten zich inzetten voor een adequate en doelmatige uitvoering van de Jeugdwet.
Een eerste globale financiële doorrekening geeft aan dat de gemeente Utrechtse Heuvelrug voor afgerond € 1,0 miljoen structureel wordt gecompenseerd voor de eerder berekende terugval in het gemeentefonds. Daarnaast ontvang de gemeente voor Jeugdzorg aanvullende middelen van € 2,1 miljoen voor de jaren 2026 en 2027. Het beeld voor 2028 en 2029 is nog niet duidelijk. Wij verwachten dat de uitwerking van de Meicirculaire 2025 meer inzicht biedt. In deze Kaderbrief hebben wij voor 2026 en 2027 met bovengenoemde inkomsten rekening gehouden.
De eigen inkomsten van de gemeente, waarvan de OZB en forensen- en toeristenbelasting de belangrijkste zijn, worden verhoogd met het percentage van de HICP (3,5%) en de inkomsten uit kostendekkende tarieven worden verhoogd op basis van de financiële ontwikkeling van het kostenniveau. Vanaf 2026 is de eenmalige korting op de OZB niet meer van toepassing waardoor er naast de regulier indexatie van 3,5% eveneens een stijging is van ongeveer 3% door het wegvallen daarvan, ten opzichte van 2025.
Specifieke uitkeringen
Het Rijk maakt nog steeds gebruik van Specifieke Uitkeringen (SPUK) om beleidsdoelen via de gemeenten te kunnen bereiken. Voorbeelden hiervan zijn de middelen voor de uitvoering van duurzaamheidsambities, (CDOKE ca. € 900.000 per jaar tot en met 2030) en Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA).
Het voornemen van het Kabinet is om het aantal specifieke uitkering (SPUK's) terug te dringen en deze op te nemen in de algemene uitkering van het gemeentefonds. Het is nog onduidelijk in hoeverre en wanneer deze en andere SPUK-gelden worden onder gebracht in de Algemene uitkering uit het Gemeentefonds, en of dit al dan niet gepaard gaat met een korting daarop. In deze kaderbrief zijn deze gelden op basis van het niveau 2025 opgenomen.