Beleids- en maatschappelijke ontwikkelingen

A. Autonome ontwikkelingen

1. In deze post zijn de loon- en prijsindexatie verwerkt, met daartegenover de bijbehorende dekking vanuit de indexatie van eigen inkomsten (zoals belastingen) en de algemene uitkering uit het gemeentefonds.
2. Ook is de extra opbrengst uit de onroerendezaakbelasting (OZB) meegenomen, als gevolg van de jaarlijkse toename van het aantal woningen. Hierbij is uitgegaan van een groei van 100 woningen per jaar.

B. Vitale organisatie
Voor een rechtmatige uitvoering van de gemeentelijke taken en voor het uitvoeren van de ambities is versterking van de organisatie noodzakelijk. Deze nieuwe of extra functies zorgen ervoor dat de gemeente kan voldoen aan maatschappelijke ontwikkelingen, wettelijke eisen en het verminderen van risico's.

Recruiter
Om de ambities van de gemeente waar te maken, is het van belang om vacatures tijdig en goed te kunnen invullen. De arbeidsmarkt is krap en de uitstroom neemt toe, onder meer door vergrijzing. Jaarlijks ontstaan circa 100 vacatures, wat leidt tot een toenemende wervingsdruk. Om de zichtbaarheid op de arbeidsmarkt te vergroten en slagkracht te behouden, is het noodzakelijk de tijdelijke formatie voor recruitment structureel te maken.

Teamleider omgeving
Goede begeleiding van medewerkers is essentieel om hen te behouden en resultaten te behalen. Tegelijkertijd is het takenpakket in de afgelopen jaren toegenomen, onder andere door grote nieuwe opgaven en ontwikkelingen. Binnen het thema Omgeving is de druk op teamleiders daardoor opgelopen: in drie van de vier teams ligt de span of control aanzienlijk boven de gewenste norm. Dit vergroot het risico dat medewerkers onvoldoende ondersteuning ervaren, wat hun ontwikkeling en betrokkenheid kan beïnvloeden. Om te zorgen voor goede aansturing en behoud van medewerkers, stellen we voor om op korte termijn extra leidinggevende capaciteit toe te voegen binnen dit domein. Voor andere teams waar de verhouding ook onder druk staat, wordt voorlopig naar alternatieve oplossingen gezocht.

Uitbreiding informatiebeheer
Om te kunnen voldoen aan wettelijke verplichtingen, zoals de Archiefwet en de Wet open overheid (Woo), is structurele uitbreiding van de formatie nodig (2fte , € 190.000). De huidige uitbreiding is incidenteel toegekend tot 1 januari 2027. Zonder structurele borging ontstaat het risico dat de gemeente niet aan de wettelijke eisen voldoet, met mogelijk interbestuurlijk toezicht tot gevolg.

Grip op een weerbare organisatie (informatiebeveiliging en privacy)
De situatie in de wereld met groeiende dreiging maakt het noodzakelijk als gemeente voorbereid te zijn op verschillende soorten crisissituaties. Van natuurbrand tot wateroverlast, van cyberaanvallen tot elektriciteitsuitval. Het werken aan een goed en functionerend continuïteitsplan, bijvoorbeeld voor gemalen, verkeersinstallaties, bereikbaarheid is essentieel en vraagt nieuwe capaciteit. Ook informatiebeveiliging en privacy zijn groeiende beleidsterreinen en essentieel voor het waarborgen van onze dienstverlening en het beschermen van vertrouwelijke gegevens. In regioverband werken we aan beheersmaatregelen. De kosten voor onze gemeente worden kosten geraamd op € 90.000 (0,67 fte).

Juridisch medewerker WOO
Door toenemende juridisering, nieuwe wet- en regelgeving en groeiend maatschappelijk wantrouwen neemt de druk op juridische advisering toe.  Dit leidt tot meer bezwaren, klachten, aanmaningen en vooral Woo-verzoeken, met name in het ruimtelijk domein. Deze verzoeken zijn complexer en vragen om specialistische afhandeling. Om aan deze wettelijke eisen te voldoen, is structurele uitbreiding van de formatie noodzakelijk. Op dit moment ontbreekt de capaciteit om volledig aan deze verplichtingen te voldoen.

Juridische advisering sociaal domein
Het aantal klachten en bezwaren binnen het sociaal domein stijgt, door strakkere sturing op de toewijzingen en verlengingen van hulp en ondersteuning. Met een structurele formatie-uitbreiding kunnen de middelen voor juridische ondersteuning effectiever worden ingezet. Een deel van deze uitbreiding was aanvankelijk incidenteel voor twee jaar opgenomen. Binnen het sociaal domein is voor 2025 en 2026 €50.000 toegekend. Door strakker te sturen op toewijzingen en verlengingen neemt het aantal klachten en bezwaren toe. De inzet van ingehuurde juridische expertise zorgt ervoor dat het beschikbare budget voor 2025 na het eerste kwartaal bijna volledig is benut. Met een structurele formatie-uitbreiding kan de juridische ondersteuning beter worden geborgd en kan beter worden voldaan aan de vraag en wettelijke kaders.

C. Indexering kredieten
In de begroting en meerjarenraming worden investeringsramingen opgenomen op het prijspeil van het moment waarop deze documenten worden opgesteld. Daarna vindt geen prijsaanpassing meer plaats. Bij aanbesteding en/of uitvoering blijkt vaak dat het prijsniveau is veranderd, waardoor op dat moment aanvullende budgetten aangevraagd moeten worden. Om dit zoveel mogelijk te voorkomen, wordt voorgesteld om vanaf 2026 de ramingen van investeringen die nog niet in uitvoering zijn genomen binnen het Integraal Huisvestingsplan (IHP) te indexeren. Voor de overige investeringen onderzoeken wij of ook daar een jaarlijkse indexering wenselijk is. De uitkomsten hiervan willen wij meenemen bij de opstelling van de begroting. De indexering van de raming van investeringen leidt tot een hogere kapitaal. Voor het IHP zijn deze verwerkt in deze kaderbrief.

D. Vervangingsinvesteringen
Vervangingsinvesteringen zijn noodzakelijk om de continuïteit van de (brede) bedrijfsvoering te waarborgen. Onder brede bedrijfsvoering wordt verstaan dat het niet alleen gaat om de interne processen, maar ook om de bedrijfsvoering richting externe partijen. Het doel is de kwaliteit van de dienstverlening aan inwoners te kunnen blijven garanderen. Het gaat hierbij specifiek om de vervanging van installaties en verduurzaming in het Cultuurhuis De Binder voor een bedrag van € 1.350.000.

E. Gemeenschappelijke regelingen
In het kader van het oplossen van de financiële uitdagingen rondom het Ravijnjaar is aan de besturen van de gemeenschappelijke regelingen gevraagd om hieraan bij te dragen. De gemeenschappelijke regelingen zijn hier volop mee bezig. Een beperkt aantal heeft inmiddels een eerste indicatie afgegeven. Daarbij valt op dat er niet alleen voorstellen voor besparingen zijn, maar dat sommige regelingen ook juist aanvullende middelen vragen. Voordat deze effecten verwerkt kunnen worden, moeten de algemene besturen van de gemeenschappelijke regelingen hierover een besluit hebben genomen. Zolang deze besluiten ontbreken, kunnen de effecten nog niet worden ingeboekt. Wij verwachten dat financiële effecten bij het opstellen van de begroting 2027 meegenomen kunnen worden. De gezamenlijke provincies - als toezichthouder - hebben aangegeven dat in de begrotingen alleen effecten kunnen worden meegenomen die voorzien zijn van een besluit van het algemeen bestuur van een gemeenschappelijke regeling.